Mijn slechte smaak is mijn grootste troost in het leven. Ik houd van Engelse pre-rafaëlieten (die schilderden voornamelijk elfjes die verdrinken in het bos), Duitse Nazareners (gipsen heiligenbeelden maar dan in schilderijvorm) en Franse academici (te ingewikkeld om uit te leggen, maar vreselijk, vreselijk). Kunst die door een soort kerstmisachtige geheimzinnigheid wordt omfloerst, in ieder geval.

Afgoderij

In Nederland hebben wij zoiets nooit gehad, want na vijfhonderd jaar reformatorische barbarij mochten er alleen nog koeien en notarissen worden geschilderd. Anders krijg je afgoderij en dat leidt maar af van waar het werkelijk om draait in het leven: geld verdienen.

Er zijn uitzonderingen, maar die hebben nooit echt school gemaakt. Zo zijn er in de voormalige Sint Jacobskerk in Den Bosch muurschilderingen die er erg aan doen denken. Maar ik kan niet eens achterhalen wie die heeft gemaakt, dus dat zegt al genoeg.

Ook is er een zekere Antoon van Welie (1866-1956) geweest die voornamelijk portretten van elitaire mensen aan elkaar verfde, maar die een paar zeer geslaagde uitstapjes naar echte kunst heeft gemaakt. Alleen ging dat uiteindelijk gruwelijk verkeerd. Dat zie je wel vaker als Nederlanders zich laten verleiden tot iets waar ze zich eerst een hele tijd met veel dedain tegen hebben afgezet. Dan vreten ze zich onmiddellijk misselijk.

Zo verging het ook Antoon van Welie. Zijn schilderijen veranderden in een soort kruising tussen Noord-Koreaanse propagandaschilderijen en zweefteefpastellen sprookjesboekillustraties. Dit alles gesopt in Heilig Hartsaus, want hij werd aan het eind van zijn leven steeds katholieker. Tenminste: een soort van katholieker.

Op de zolder van de Raad van State moet nog ergens een enorm schilderij van hem staan. Het is zo groot als een Volkswagenbusje. Helemaal bovenin is Jezus te zien, die gehuld is in roze draperieën. Hij heeft rossig haar en op zijn voorhoofd zit een soort edelsteen waar lotusbladeren uitgroeien (Hij lijkt voor de verandering eens niet op zijn moeder met een snor, maar op Xenia de krijgerprinses met een baard).

Wangedrocht

Er straalt een gifgroene astrale vibratie uit zijn hoofd naar beneden die neervalt op… koningin Wilhelmina, prinses Juliana en prinses Beatrix. Die laatste is een jaar of zeven oud en houdt een schildje in de handen waarop staat: Onze historie is Gods werk. Prins Bernhard staat er triomfantelijk naast te grijnzen. Eigenlijk is hij de enige op het schilderij die goed getroffen is (alleen kan ik me niet herinneren dat hij lippenstift placht te gebruiken).

Hoe dan ook: hoe verwerpelijk mijn smaak ook is, zelfs ik ben het ermee eens dat dit wangedrocht naar de zolder verbannen is, al was het maar omwille van de nagedachtenis van de schilder zelf (en die van Xenia, de krijgerprinses). Daarom ben ik ook niet blij er voortdurend aan herinnerd te worden door een afbeelding die op dit moment werkelijk overal opduikt, en die er sterk op lijkt. “De zon gaat weer schijnen in Nederland”, staat er telkens onder.

Pater Hugo is kluizenaar te Warfhuizen. Elke drie weken schrijft hij een column in Katholiek Nieuwsblad.